ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน iร่วมกับ มูลนิธิชายหญิงก้าวไกลเพื่อสังคม และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้จัดการเสวนาเรื่อง “การพนันในวิถีชีวิตประจำวันของแรงงานภาคอุตสาหกรรม” ขึ้นเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2566 ณ โรงแรมแมนดาริน กรุงเทพฯ เพื่อให้นักวิจัยนำเสนอเรื่องราวที่ได้จากการศึกษาพฤติกรรมและผลกระทบจากการเล่นพนันของแรงงานในภาคอุตสาหกรรม โดยมีตัวแทนแรงงาน นักวิชาการ และผู้ทรงคุณวุฒิ ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และแสวงหาแนวทางป้องกันและลดผลกระทบจากการพนัน

จากการที่คนงานมีวิถีชีวิตที่จำเจ ส่วนใหญ่ชอบทำงานล่วงเวลาเพื่อเพิ่มรายได้ นอกจากค่าใช้จ่ายในการดำรงชีวิต หลายคนต้องส่งเงินกลับบ้าน ต้องใช้หนี้เงินผ่อน ผ่อนรถมอเตอร์ไซต์ ผ่อนซื้อสินค้า ฯลฯ กลุ่มที่น่าห่วงใยที่สุดคือ คนที่กู้เงินนอกระบบ เจ้าหนี้ยึดบัตรเอทีเอ็ม หรือกรณีที่ขาดส่งเงินบ่อยๆ ก็ถูกยึดบัตรประชาชนด้วย 

โดยทั่วไปคนงานไม่ค่อยมีเวลาทำกิจกรรมอื่นๆ ส่วนใหญ่นิยมคบค้าสมาคมกันในกลุ่มที่ต้องทำงานด้วยกัน เมื่อพูดถึงการเล่นพนันของคนงาน เมื่อก่อนทุกคนจะคิดถึงหวยและพนันบอล ปัจจุบันการพนันออนไลน์กำลังลุกคืบเข้าสู่สังคมคนงาน รายงานวิจัย พฤติกรรมและผลกระทบการใช้สื่อออนไลน์ต่อการเล่นพนันของกลุ่มแรงงานอุตสาหกรรมในเขตจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ของ ผศ.ปัทมาภรณ์ สุขสมโสด พบว่า การพนันออนไลน์ที่นิยมเล่นมากที่สุดคือ สล็อตแมชชีน ขณะที่หวยใต้ดิน พนันบอล และอื่นๆ ก็ยังมีอยู่ แถมเพิ่มช่องทางออนไลน์ให้เล่นพนันได้สะดวกมากขึ้น นอกจากนั้น การโฆษณาหาลูกค้าของเว็บพนันต่างๆ ผ่านสื่อออนไลน์ถือว่าได้ผล โดยเฉพาะเฟซบุ๊ก “เว็บไหนดัง เว็บไหนดี เว็บไหนแตกจริง เว็บไหนไม่โกง” จูงใจให้คนงานบางคนที่ไม่เคยเล่นการพนันเริ่มต้นก้าวเข้าสู่โลกพนัน กลายเป็น “นักพนันหน้าใหม่” ขณะที่คนที่เคยเล่นการพนันก็มีช่องทางพนันมากขึ้น เล่นพนันหนักขึ้น 

ในรายงานวิจัย การพนันฟุตบอลในชีวิตประจำวันของสังคมอุตสาหกรรมแห่งหนึ่งในภาคตะวันออก ของ ผศ.ดร.ธนิต โตอดิเทพย์ พบว่า การขยายตัวของการพนันออนไลน์ ทำให้ผู้เล่นมีช่องทางในการเล่นพนันที่หลากหลายและเปิดเผยตัวมากขึ้น และจำนวนหนึ่งเล่นพนันเกินขีดจำกัด ไม่สามารถควบคุมพฤติกรรมการเล่นของตนเอง โดยเฉพาะเมื่อเสียก็พยายามทำทุกวิถีทางเพื่อให้ได้เงินทุนคืนมา เช่นการเพิ่มเงินพนันในแต่ละเกม ท้ายที่สุดทำให้ได้รับผลกระทบด้านลบ เช่น เป็นหนี้ เสียสมาธิในการทำงาน สูญเสียความไว้วางใจจากเพื่อนร่วมงาน ทะเลาะเบาะแว้งกับคนในครอบครัว หย่าร้าง หนักเข้าก็ลาออก และเล่าถึงคำกล่าวของพนันงานฝ่ายบุคคลในโรงงานอุตสาหกรรมแห่งหนึ่ง ที่ว่า “พวกที่ชอบเล่นพนันก็ชอบเล่นกันจริงๆ วันๆไม่ทำอะไร มาถึงง่วงนอน พอสายก็คิดหวย ไม่รู้เอาสูตรจากไหนมาเยอะแยะ อ่านหนังสือพิมพ์วิเคราะห์บอล เย็นหน่อยก็เริ่มไปหาที่เล่น เป็นภาระของคนอื่นต้องมารับผิดชอบงานของมัน ... พอเสียเงิน ไม่มีจ่าย ก็มายืมเงินเพื่อ ยืมแล้วไม่ใช้คืน หนักๆ เข้าก็ลาออกหนีหนี้”

ด้วยตระหนักว่า ปัญหาที่เกิดจากการเล่นพนันจนเกินขีดจำกัดของคนงานเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นใหญ่โตกว่า “ปัญหาระดับบุคคล” ดังนั้น ศูนย์ฯ จึงจัดให้มีการเสวนาในหัวข้อดังกล่าว การพูดคุยเริ่มด้วยการนำเสนอผลงานทางวิชาการโดย

ผศ.ปัทมาภรณ์ สุขสมโสด  คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มรภ.พระนครศรีอยุธยา

ผศ.ดร.ธนิต โตอดิเทพย์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และให้ข้อคิดเห็นโดย

นายจิระศักดิ์ ล้ำเลิศ ประธานสหภาพแรงงานไทยนิปปอนสตีล 

นายธนากร พวยไพบูลย์ ผู้ประสานงานเครือข่ายสหภาพแรงงานย่านรังสิตและใกล้เคียง

รศ.แล  ดิลกวิทยรัตน์ นักวิชาการด้านแรงงาน และประธานคณะกรรมการกำกับทิศทางกลุ่มแผนงานลดปัญหาจากการพนัน สสส.

ดำเนินรายการโดย นายสุปัน รักเชื้อ สื่อมวลชนอาวุโส