• จุลสาร
  • งานวิจัย
  • หนังสือ

กฎหมายเกี่ยวกับการพนันในประเทศไทย

โดย ศ.ดร.นันทวัฒน์ บรมานันท์ (2554)

การพนันในประเทศไทยมีประวัติความเป็นมาอันยาวนานซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากทั้งประเทศอินเดียและประเทศจีน โดยทางอินเดียอาจติดมากับคัมภีร์ทางศาสนาหรือชาดก ส่วนทางจีนน่าจะมีอิทธิพลมากกว่าทางอินเดีย 
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพนันของชาวจีน อาทิเช่น ถั่ว โป หวย หรือที่ชาวจีนเรียกกันว่า "ฮวยหวย" [1] เมื่อจีนติดต่อค้าขายกับไทย การพนันเหล่านี้ได้ติดมาด้วย

การเล่นพนันแบบไทยไม่พบหลักฐานที่แน่นอนว่าเป็นอะไร สันนิษฐานว่าอาจเป็นการพนันโดยใช้สัตว์เป็นเครื่องมือ เช่น การตีไก่ การกัดปลากัดและการชนวัว เมื่อครั้งที่ไทยตกเป็นเมืองขึ้นของพม่า ในเวลานั้นสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงท้าตีไก่กับพระมหาอุปราช ไก่ของสมเด็จพระนเรศวรชนะ และมีการเยาะเย้ยกันว่า "ไก่เชลย" ถึงกับมีการท้าพนันเอาเมืองกันเลยทีเดียว การพนันแบบไทยแท้จึงน่าเป็นการใช้สัตว์สู้กัน ตั้งแต่สัตว์เล็กๆ จําพวกจิ้งหรีดและปลากัด จนถึงสัตว์ใหญ่ เช่น วัว ควาย หรือช้าง แต่ที่นิยมกันมากน่าจะเป็นการชนไก่ โดยเจ้าของบ่อนจะหักเงินค่าบํารุงบ่อนอย่างน้อยร้อยละ 10 จากจํานวนเงินเดิมพัน [2]

ปีพุทธศักราช 2473 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว 
ได้มีการตราพระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2473 ขึ้นใช้บังคับเป็นกฎหมายเกี่ยวกับการพนันฉบับแรกของประเทศไทย เนื้อหาของกฎหมายดังกล่าวคือการรวบรวมกฎหมายการพนันต่างๆ มาไว้ในที่เดียวกัน เนื่องจากก่อนหน้านี้ กฎหมายเกี่ยวกับการพนันจะเป็นลักษณะเฉพาะเรื่องๆ ไป เช่นกฎหมายห้ามมิให้เล่นการพนัน คือ เด็ดปลี แทงห่วง ทายอึ่ง ทายปลาไหล รูดไม้ดมพัด เสือนอนกิน [3] ประกาศเรื่องผลนําจับผู้ลักลอบเล่นหวยจับยี่กี[4] พระราชบัญญัติอากรการพนัน [5] กฎเสนาบดีการพนันไพ่ป๊อก [6] ต่อมาเมื่อกฎหมายดังกล่าวใช้บังคับไปได้ระยะหนึ่งก็ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ที่มี เนื้อหาสาระเป็นการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการพนันให้ทันสมัยยิ่งขึ้น รวมทั้งยังได้เพิ่มเติมประเภทของการพนันเข้าไปเพื่อให้ครอบคลุมการเล่นพนันประเภทต่างๆ กฎหมายนี้ใช้บังคับมาจนถึงปัจจุบัน

ปัญหาในการบังคับใช้พระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2478 นั้นมีอยู่หลายประการ เช่น ความไม่ชัดเจนของตัวบทกฎหมาย 
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้คํานิยามของคําว่าการพนัน การกําหนดโทษที่ไม่เหมาะสม ผู้กระทําความผิดจึงไม่เกิดความเข็ดหลาบหรือเกรงกลัวต่อโทษและค่านิยมของประชาชนต่อการพนันที่มองว่า การเล่นการพนันแม้กฎหมายจะบัญญัติให้เป็นความผิด แต่ก็ไม่ได้ว่าเป็นความผิดที่เลวร้ายที่เป็นลักษณะความผิดในตัวเองอย่างการฆ่าคน หรือการลักทรัพย์ แต่มองว่าเป็นความผิดลักษณะไม่ใช่ ความผิดในตัวเองเป็นเพียงความผิดที่กฎหมายที่เป็นข้อห้ามเท่านั้น ผู้กระทําความผิดส่วนใหญ่จึงไม่รู้สึกผิดในการกระทําความผิดของตนเอง จากการศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการพนันโดยเฉพาะพระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2478 ซึ่งถือว่าเป็นกฎหมายหลักที่ใช้ในการป้องกันและปราบปราบการเล่นการพนันนั้น ผู้วิจัยเห็นควรให้มีการดําเนินการต่อไปนี้ คือ ประการแรก สร้างความชัดเจนให้กับการบังคับใช้พระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2478 กับรูปแบบการพนันที่เกิดขึ้นมาใหม่มากยิ่งขึ้น 

โดยการออกกฎกระทรวงเพิ่มเติมเพื่อระบุฐานความผิดที่เป็นรูปแบบของการเล่นพนันประเภทใหม่ๆ ประการที่สอง ทําให้คํานิยามของคําว่าการพนันชัดเจนยิ่งขึ้น โดยแก้ไขเพิ่มเติมในส่วนคํานิยามของลักษณะการเล่นพนันให้ ชัดเจนมากยิ่งขึ้น ประการสุดท้าย เรื่องอัตราโทษนั้น ควรที่จะให้มีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงโทษให้มีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น โดยในส่วนของผู้เล่นการพนัน ควรปรับปรุงแก้ไขให้เป็นโทษปรับที่สูง เช่นไม่เกิน 100,000 บาทและในส่วนของผู้จัดให้มีการเล่นการพนันนั้น ควรแก้ไขโทษปรับดังกล่าวให้เป็นโทษปรับที่มีอัตราสูง เช่นตั้งแต่ 50,000 ถึง 500,000 บาท การกําหนดโทษปรับอัตราสูงเพื่อให้เป็นเครื่องมือให้การป้องกันผู้ที่คิดจะเล่นการพนันให้มีความยับยั้งชั่งใจ ในการกระทําความผิดมากยิ่งขึ้น

นอกจากนี้แล้ว ยังอาจกําหนดการลงโทษด้วยมาตรการอื่นเพิ่มเติมเพื่อให้ผู้กระทําความผิดเกรงกลัวและหลาบจํามากขึ้น เช่น การลงโทษเพื่อเป็นการบริการสังคมมาเสริม ซึ่งนอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อสังคมแล้ว ยังทําให้ผู้กระทําความผิดต้องแสดงตัวต่อสังคมในขณะที่ทํางานบริการสังคม อันอาจจะทําให้ผู้กระทําความผิดได้รับความอับอายและเกิดความยับยั้งมากขึ้นในการที่จะหวนกลับไป
กระทําความผิดอีก[7]

รายการอ้างอิง

[1] กนกศักดิ์ เวชยานนท์, คําอธิบายวิธีเล่นการพนัน, เนติบัณฑิตยสภา, 2508, หน้า 1-3.
[2] ชูชัย สินไชย, "การบริหารทรัพยากรแบบไทยๆ", วารสารยุทธโกษ ฉบับที่ 93 (มิถุนายน – กรกฎาคม 2528), หน้า 103.
[3] ประชุมกฎหมายประจําศก, เล่ม 4 วันอังคาร เดือนหก ขึ้น 2 ค่ำ ร.ศ. 33 (พ.ศ. 2357), หน้า 45.
[4] ประชุมกฎหมายประจําศก, เล่ม 11 วันหนึ่ง เดือนสิบเอ็ด แรม 1 ค่ำ ร.ศ. 103 (พ.ศ. 2431), หน้า 180.
[5] ประชุมกฎหมายประจําศก, เล่ม 13 วันที่ 1 เมษายน ร.ศ. หน้า 250.
[6] ประชุมกฎหมายประจําศก, เล่ม 18 วันที่ 28 พฤษภาคม ร.ศ. 121, หน้า 373.
[7] ร.ศ.วีระพงษ์ บุญโญภาส, วิเคราะห์พระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2478 กับ มาตราที่ควรพิจารณา, วารสารกฎหมาย ปีที่ 17 ฉบับที่ 1 (มกราคม 2540), หน้า 96- 97.