• จุลสาร
  • งานวิจัย
  • หนังสือ

โครงการถอดบทเรียนปัญหาและผลกระทบจากการพนันด้วยการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ Systematic Review และ ประเมินสถานการณ์ปัญหาการพนันของประเทศไทย จากข้อมูลการสำรวจโดยเทคนิค Machine Learning ปี 2565

โดย อรรถกฤต เล็กศิริไล และคณะ

งานวิจัยนี้รวบรวมบทความอย่างยาวจากชุดงานวิจัย เรื่อง ถอดบทเรียนปัญหาและผลกระทบจากการพนันด้วยการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (Systematic Review) และประเมินสถานการณ์ปัญหาการพนันของประเทศไทย จากข้อมูลการสำรวจโดยศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันด้วยเทคนิค Machine Learning โดยบทความที่ 1-5 เป็นงานทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ เพื่อรวบรวมและสังเคราะห์องค์ความรู้จากงานวิจัยด้านการพนันที่มีในประเทศไทย และวรรณกรรมด้านการพนันจากฐานข้อมูลงานวิจัยภาษาอังกฤษ มุ่งเน้นไปที่งาน Systematic Reviews หรือ Review of Reviews ซึ่งคณะผู้วิจัยอาศัยกรอบในการวิเคราะห์และแจกแจงประเด็นออกเป็น 4 ด้าน คือ ด้านอุปสงค์หรือผู้เล่นพนัน (บทที่ 2) ด้านอุปทานหรือผู้ให้บริการ (บทที่ 3) ด้านผลกระทบจากการพนัน (บทที่ 5) และมาตรการหรือนโยบายภาครัฐ (บทที่ 6) ขณะที่บทที่ 4 เรื่อง การโฆษณาและประชาสัมพันธ์ โดยธุรกิจการพนันออนไลน์คณะผู้วิจัยสรุปข้อค้นพบจากการทบทวนวรรณกรรมตามระเบียบวิธี Scoping Reviews สำหรับบทที่ 7 เป็นการสรุปงานวิเคราะห์เชิงปริมาณ ที่คณะผู้วิจัยได้ศึกษาปัญหาการพนันของประเทศ จากข้อมูลแบบสำรวจการพนันทั่วประเทศของศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ในปีพ.ศ.2560 (2017) ปี    พ.ศ.2562 (2019) และปีพ.ศ.2564 (2021) โดยใช้เทคนิค supervised machine learning เช่น Random Forest และ XGBoost  แล้วเลือกแบบจำลองที่ดีที่สุดมาวิเคราะห์หา (1) ปัจจัยที่ส่งผลให้คนไทยมีโอกาสเข้ามาเล่นพนัน (2) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการติดการพนัน และ (3) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการได้รับผลกระทบจากการพนัน โดยใช้ Permutation Feature Importance จัดลำดับความสำคัญเพื่อหาปัจจัยที่มีส่วนอธิบายความสัมพันธ์ของข้อมูลมากที่สุด นอกจากนี้ยังใช้ unsupervised machine learning เช่น เทคนิควิธีการจัดกลุ่ม (clustering) เพื่อจัดกลุ่มประเภทการพนันจากกลุ่มตัวอย่างทั่วประเทศ อีกด้วย  ในส่วนสุดท้ายบทความที่ 7 ได้สรุปข้อเสนอแนะ และความเชื่อมโยงระหว่างผลการศึกษาจากการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ กับแบบจำลอง Machine Learning  ขณะที่บทความที่ 8 คณะผู้วิจัยได้เสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขแบบสอบถามเพื่อสำรวจการพนันทั่วประเทศของศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน และเสนอแนะหัวข้อวิจัยในอนาคต