• จุลสาร
  • งานวิจัย
  • หนังสือ

ความเชื่อทางศาสนา การปฏิบัติทางศาสนาและการเล่นการพนันของพุทธศาสนิกชนชาวไทยที่ไปวัดในกรุงเทพมหานคร

โดย อิสรา อุปถัมภ์ และสุจิตรา ไชยจันทร์

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการเล่นพนัน ระดับการเล่นพนัน ระดับความเชื่อทางศาสนา และระดับการปฏิบัติทางศาสนาของพุทธศาสนิกชนชาวไทยที่ไปวัดในกรุงเทพมหานคร ศึกษาโดยใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 1,600 คน และจากวัดจำนวนทั้งสิ้น 40 แห่ง 

ผลการศึกษาที่สำคัญพบว่า กลุ่มตัวอย่างถึงร้อยละ 71.00 เคยเล่นการพนันชนิดใดชนิดหนึ่งในรอบ 1 ปี (ก่อนวันเก็บข้อมูล), สลากกินแบ่งรัฐบาลหรือสลากการกุศลอื่นฯ เป็นการพนันที่มีผู้ที่ไม่เคยเล่นต่ำสุด (ร้อยละ 35.81) และเป็นการพนันประเภทเดียวที่ระดับความเชื่อและระดับการปฏิบัติทางศาสนาของผู้ที่เล่นเป็นครั้งคราวสูงกว่าผู้ที่ไม่เคยเล่น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05, หวยใต้ดินหรือหวยอื่นๆ เป็นการพนันประเภทเดียวที่ระดับความเชื่อทางศาสนาของผู้ที่เล่นเป็นครั้งคราวไม่แตกต่างจากผู้ที่ไม่เคยเล่น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05, ผู้ที่เคยเล่นการพนันอย่างหนักที่มีระดับการปฏิบัติทางศาสนาสูงขึ้นจะมีระดับการเล่นพนันต่ำลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r = -0.17) ในขณะที่ไม่พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ระหว่างระดับความเชื่อทางศาสนากับระดับการเล่นพนันของผู้ที่เคยเล่นการพนันอย่างหนัก, เพศชายที่มีระดับการปฏิบัติทางศาสนาสูงขึ้นจะมีระดับการเล่นพนันอย่างหนักต่ำลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r = -0.27)

พุทธศาสนิกชนช่วงอายุมากกว่า 65 ปี โดยรวมแล้วเป็นผู้ที่มีทั้งความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาสูงกว่ากลุ่มที่อ่อนวัยกว่า แต่กลับไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ระหว่างความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาของผู้ที่เล่นและไม่เล่นการพนันอย่างหนัก ในขณะที่ พุทธศาสนิกชนช่วงอายุ 15 – 20 ปี โดยรวมแล้วเป็นผู้ที่มีทั้งความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาต่ำกว่ากลุ่มที่สูงวัยกว่า แต่กลับเป็นพบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ระหว่างความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาของผู้ที่เล่นและไม่เล่นการพนันทุกประเภท 

หากจะส่งเสริมผู้ที่เล่นการพนันอยู่แล้วให้ลดระดับการเล่นพนันลงด้วยการให้เกิดการปฏิบัติทางศาสนาสูงขึ้นนั้นควรให้ความสำคัญกับพุทธศาสนิกชนเพศชาย  หากจะป้องกันผู้เล่นหน้าใหม่ด้วยการให้เกิดความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาที่สูงขึ้นนั้นควรให้ความสำคัญกับพุทธศาสนิกชนที่ยังเป็นเยาวชน  ในภาพรวมหากต้องการใช้พุทธศาสนาในการลดปัญหาจากการพนัน ควรพิจารณาให้ความสำคัญกับการส่งเสริมพุทธศาสนิกชนให้มีระดับการปฏิบัติทางศาสนาที่สูงขึ้น หลักปฏิบัติที่ควรเน้น ได้แก่ การปฏิบัติตามศีล 5 และการทำสมาธิ